Son günlerde bazı ilaç şirketi yanlısı kişilerin ‘Zerdeçalın Hiçbir Faydası Yok’ şeklindeki saçmalarına tepkiler çığ gibi büyüyor…

 

Bu konuda, Gastronomi Uzmanı ve Mutfak Araştırmacısı Gurme Boğaç Yüzgül’ün, 19 Ocak 2009 tarihinde Sofra Kültürü Dergisi’nde yayınlanan geniş kapsamlı makalesi; zerdeçalın nasıl bir mucize bitki ya da bahat olduğunu ortaya koyuyor…

 

Türk ve Dünya Mutfağı üzerine; hiçbir gelir elde etmeksizin  yaptığı çok sayıda gönüllü çalışma ile başta gastronomi sektörü olmaküzere birçok kesim tarafından büyük  takdir toplayan ve aynı zamanda Dünya Şarap Lezzetçileri Birliği Üyesi konumunda da bulunan Uluslararası Mutfak Sanatçıları ve Gurmeler Birliği Türkiye Masası Yönetim Kurulu Onursal Üyesi, Dünya Yöresel Lezzetleri Tanıtma Platformu Başkanvekili, TURİZMAGAZİNİST Araştırmacılar ve Yazarlar Platformu Mütevelli Heyet Üyesi ve Türkiye Görsel Sanatlar ve Edebi Eserler Eleştirmenleri Konsorsiyumu Genel Sekreteri  Gastronomi Uzmanı Gurme Boğaç  Yüzgül’ün; 19 Ocak 2009 tarihinde, Sofra Kültürü Dergisi’nde yayınlanan geniş kapsamlı makalesi; zerdeçalın nasıl bir mucize bitki ya da bahat olduğunu ortaya koyarken; zerdeçalın hiçbir faydasının bulunmadığını ve abartıldığını öne süren bazı çevrelre karşı da tokat gibi bir yanıt özelliği taşıyor…

 

Son günlerde bazı ilaç şirketi yanlısı kişilerin ‘Zerdeçalın Hiçbir Faydası Yok’ şeklindeki saçmalarına tepkiler çığ gibi büyüyor…

 

Bu konuda, Gastronomi Uzmanı ve Mutfak Araştırmacısı Gurme Boğaç Yüzgül’ün, 19 Ocak 2009 tarihinde Sofra Kültürü Dergisi’nde yayınlanan geniş kapsamlı makalesi; zerdeçalın nasıl bir mucize bitki ya da bahat olduğunu ortaya koyuyor…

 

Türk ve Dünya Mutfağı üzerine; hiçbir gelir elde etmeksizin  yaptığı çok sayıda gönüllü çalışma ile başta gastronomi sektörü olmaküzere birçok kesim tarafından büyük  takdir toplayan ve aynı zamanda Dünya Şarap Lezzetçileri Birliği Üyesi konumunda da bulunan Uluslararası Mutfak Sanatçıları ve Gurmeler Birliği Türkiye Masası Yönetim Kurulu Onursal Üyesi, Dünya Yöresel Lezzetleri Tanıtma Platformu Başkanvekili, TURİZMAGAZİNİST Araştırmacılar ve Yazarlar Platformu Mütevelli Heyet Üyesi ve Türkiye Görsel Sanatlar ve Edebi Eserler Eleştirmenleri Konsorsiyumu Genel Sekreteri  Gastronomi Uzmanı Gurme Boğaç  Yüzgül’ün; 19 Ocak 2009 tarihinde, Sofra Kültürü Dergisi’nde yayınlanan geniş kapsamlı makalesi; zerdeçalın nasıl bir mucize bitki ya da bahat olduğunu ortaya koyarken; zerdeçalın hiçbir faydasının bulunmadığını ve abartıldığını öne süren bazı çevrelre karşı da tokat gibi bir yanıt özelliği taşıyor…

 

Makalesinde; zerdeçalı çok ayrıntılı bir biçimde masaya yatıran Türk ve Dünya Mutfağı üzerine; hiçbir gelir elde etmeksizin  yaptığı çok sayıda gönüllü çalışma ile başta gastronomi sektörü olmaküzere birçok kesim tarafından büyük  takdir toplayan ve aynı zamanda Dünya Şarap Lezzetçileri Birliği Üyesi konumunda da bulunan Uluslararası Mutfak Sanatçıları ve Gurmeler Birliği Türkiye Masası Yönetim Kurulu Onursal Üyesi, Dünya Yöresel Lezzetleri Tanıtma Platformu Başkanvekili, TURİZMAGAZİNİST Araştırmacılar ve Yazarlar Platformu Mütevelli Heyet Üyesi ve Türkiye Görsel Sanatlar ve Edebi Eserler Eleştirmenleri Konsorsiyumu Genel Sekreteri  Gastronomi Uzmanı Gurme Boğaç  Yüzgül’ün; ‘SARIMTRAK MUCİZE: ZERDEÇAL’ başlıklı makalesinin tam  metnini yayınlıyoruz:

 

‘… Çocukluğumzda; sünnet düğünlerinde; sarı-turuncu renkli bir bulamaç getirirlerdi önümüze. Acımsı bir muhallebiydi bu, adın ada ‘Zerde’ derlerdi…

 

Sütlaç tatlısının kuzeni, ya da yeğeni diyebileceğimiz bu tatlıya rengini, zengin ağa sofralarında, yine saray mutfağında; ‘Safran’ verirdi…

 

Ancak, safranın asırlardır çok pahalı bir baharat olması sebebiyle; halk sofralarında; renk vermesi için, zerdeçal kullanılmış ve aynı sonuç alınınca da; genellikle bu baharat ile zerde geleneği sürdürülmüş…

 

Yine özellikle, Kuzeybatı Anadolu Mutfağı’nın öz kültürü olan ‘Safranlı Piliav’da da, zaman zaman renk vermesi için; zerdeçal kullanılmış ve zerdeçal; böylelikle; Anadolu’nun ilk doğal gıda boyası olarak literatüre geçmiş…

 

Tabii, yılların deneyimine sahip olan lokman hekimler ve bugün ‘Herbalist’ diyerek Latince adı ile devleştirdiğmiiz bitki blimcilerin tavsiyeleri; yeni yeni ortaya çıktı…

 

Oysa Hint Tıbbı, Çin Tıbbı ve Anadolu Lokman Hekim geleneğinde; zerdeçalın çok mühim izleri var…

 

Meşhur ‘Mesir Macunu’nun, en önemli katkı baharatlarından biri olan zerdeçalın; öyle faydları var ki; en başta anti-oksidan ve anti-bakteriyel bir içeriğe sahip ki; adeta doğal bir koruyucu…

 

Yağ eritmesi mi dersniz; hemen her türlü virüsle mücadele etmekte en mühim koruyuculardan bri mi dersniz; mide ve bağırsak çeperlerini temizleyerek koruma mı dersiniz; bir tün faydası var…

 

O halde, gelin hep beraber, bu mucize bitkiyi tanıyalım…

 

Hint safranı olarak da tair edilen bu bitki, Güney Asya temelli olup tüm dünyaya da buradan; tabii ki ‘Baharat Yolu’ aracılığıyla yayılmıştır.

 

Safran kökü, zerdeçöp, sarı boya gibi isimlerle anılsa da daha çok zerdeçal olarak bilinen bu baharat, içerisinde bulunan kurkumin adlı bileşen sayesinde sağlık üzerinde çok önemli olumlu etkisi bulunmaktadır…

 

Son yıllarda popülerliğinin artması ve sağlık üzerindeki mucizevi etkisinin bilim dünyasınca kanıtlanması ile birlikte tüketimi de doğru orantılı olarak çoğalmıştır…

 

Zerdeçalın renk vermesi için  yemeklere katılması, çaylarının hazırlanması ve yoğurtla karıştırılarak tüketilmesi gibi birçok tüketim yöntemi bulunuyor…

 

Özel bir not; yoğurdu sevmen bazı çocuklara; bir kaseye yarım çay kaşığı zerdeçal ile karıştırılarak verilecek sarı renkli bu karışım; çoccuğun ilgisini çekerek; yemesi yönünde etki yaratacaktır; sağlıklılığı da cabası…

 

Neyse; dönelim zerdeçala; bir kere bağışıklık sistemini güçlendirmek, hastalıklardan korunmak ve vücut üzerindeki olumlu etkilerinden faydalanmak için zerdeçal tüketiminde herhangi bir sakınca bulunup bulunmadığına dair hekiminden onay alan tüm bireyler, düzenli olarak zerdeçal tüketmeye başlayabilir.

 

Biraz bu bitkinin kökenine bakalım:

 

Zerdeçal, zencefilgiller ailesi içerisinde yer alan sarı çiçekleri ve iri yaprakları olan çok yıllık bir otsu bitki türüdür.

 

 

Birçok baharat türünde olduğu gibi zerdeçal için de uzun yıllardır devam eden bilimsel araştırmalar var…

 

 Bu araştırmaların çok büyük bir kısmında zerdeçalın sağlık üzerindeki olumlu etkileri hakkında fikir birliğine varılmıştır.

 

Sofralarda sıklıkla kullanılan baharatlar arasında yer almasa da özellikle tavuk yemekleri ile birlikte sıklıkla kullanılan ‘Cearry’ yain ‘Köri’ye de sarı rengini veren zerdeçaldır.

 

Bu mucize baharat Güneydoğu Asya ile Hindistan gibi bölgelerde sarı renkli çiçeklere sahip bir bitkinin köklerinden elde edilir.

 

 

Latince’de, Zingiberaceae denen familyanın; yine Latince’de, ‘Curcuma Longa’ olarak adlandırılan üyesidir…

 

Bitkinin toprak altındaki ana kökleri yumurta veya armut seklindedir.

 

Yan kökleri ise parmak şeklindedir.

 

Rizomların üst yüzü sarımsı, iç yüzü ise sarı renklidir.

 

İlginç bir not daha; dünyaya ‘Kök Boya’ ilhamı veren bitkinin; zerdeçal oludğu; gezgin notlarından elde edilmiş bilgilered mevcut…

 

Orta Asya ve Anadolu’da; 10. Yüzyıl ve sonrasında; zerdeçal ile boyanmış birçok kumaş türü bulunmuştur…

 

Güçlü antienflamatuvar ve antioksidan özellikleri bulunan zerdeçal, Hindistan'da geleneksel bir tedavi yöntemi olan Ayurveda'da da sıklıkla kullanıldığı biliniyor…

 

Net bir sağlık sorunu bulunmayan herkes; günde 1-2 kaşık zerdeçal tüketerek bağışıklık sistemlerini güçlendirebilir ve enfeksiyon hastalıklarını daha kolay atlatabilir.

 

Reçelli zerdeçal, çam ballı zerdeçal, yoğurtlu zerdeçalın faydaları, toz zerdeçalın faydaları gibi pek çok konu zerdeçal tüketmeyi düşünen bireylerin yegane tercihi…

 

Zerdeçal her türlü tüketilebilir, fakat içerdiği kurkumin yalnızca yağda çözünebilir olduğundan yağ içeren yemeklerin yanında veya yoğurt gibi içeriğinde doğal olarak yağ bulundurulan besinlerle karıştırılarak tüketilmesi daha sağlıklı bir seçenektir.

 

Zerdeçalın, sigara bıraktırma özelliği de var ki; karar verenlerin zerdeçal kullanımı sonrası daha kolay bıraktığı biliniyor…

 

Zerdeçalın faydaları, yalnızca bir besin olarak tüketilmesi ile sınırlı tutulamaz…

 

Bir nevi cilt dostudur zira zerdeçal…

 

Sivilce, egzama ve sedef hastalığı gibi cillde ilişkin birçok sağlık sorununun iyileştirilmesinde zerdeçal ile hazırlanan doğal karışımlardan yararlanılabilir.

 

Uzmanlar, yağ asitli abzı cilt bozukluklarında, zerdeçalı önerse de, tek başına sürülmesini tavsiye etmemkete; neyse bu tabii tıbbın konusu…

 

Antioksidan içeriği, ‌‌antienflamatuvar özelliği ve yaraların iyileştirilmesine yardımcı bileşenleri sayesinde zerdeçal ile doğal bir karışım hazırlayarak cildinizin sorunlu bölgelerine bunu direkt olarak uygulayabilirsiniz.

 

Tabii bir hekime danışarak…

 

Sağlık üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı kullanımı oldukça yaygınlaşan zerdeçal, günümüzde baharatın yanı sıra kapsüller, çaylar, toz ve ekstreler şeklinde de bulunabilir.

 

Öncelikle zerdeçalın; bir gurme olarak lezzet kısmını aktarayım…

 

Kaynar suya bir çay kaşığı zerdeçal atıp,karıştırıp; beş dakika bekledikten sonra içildiğinde, kaslarad orta çıkacak rehavet ve rahatlık hissi; dinlendirici bir özellik taşıyacaktır…

 

Yine her  yemeğe bir çay kaşığı, tavuk ve baık yemeklerine ise iki çay kaşığı zerdeçal ile lezzet katmanız mümkün…

 

Tabii zerdeçal aynı zamanda doğal bir boğaz pastili…

 

Bir kaşık gerçek bal ya da ev reçeil ile karıştırılarak yenecek zerdeçal, tahriş olmuş boğaz kızarıklıklarını giderir…

 

Bu baharatın kullanımı özellikle tavuk yemeklerinde ve sosların içerisinde kullanıldığında lezzet vermenin yanı sıra sağlığı olumlu etkileyen bileşenleri de vücudunuza almanızı getirir…

 

 

Sağlık üzerine faydaları saymakla bitmeyen zerdeçal, tüm bu olumlu etkilerine karşın çok düşük kalori içeriğine sahiptir.

 

Bu nedenle kilo vermeyi hedefleyen bireylerin kullanımına da oldukça uygundur.

 

Bir çorba kaşığı zerdeçal tozu, vücuda yaklaşık olarak 29 kilokalorilik enerji sağlar.

 

Bunun yanı sıra 0.91 gram protein, 0,31 gram yağ, 6.31 gram karbonhidrat, 2.1 gram lif içerir.

 

Mikro besin ögelerinin karşılanmasına da yardımcı olan zerdeçalın bir yemek kaşığı kadarlık miktarı tüketildiğinde günlük demir ihtiyacının %16'sı, potasyum ihtiyacının %5'i, manganez ihtiyacının %26'sı ve C vitamini gereksiniminin %3'ü karşılanır.

 

Dolayısıyla sağlıklı ve dengeli bir beslenme planı belirlenirken zerdeçal tüketiminin de bunun içerisine eklenmesi hem sağlığın korunmasına hem de makro ve mikro besin ögesi gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olacaktır.

 

Zerdeçalın; afrodizyak ve geciktirici özelliği de bulunduğu için; özellikle cinsel soğukluğu olan bayanlarda ve erken boşalma sorunu olan erkeklerde; kalıcı sorun giderici bir özellik de taşır…

 

Zerdeçalın içerisindeki ana aktif madde olan kurkumin, bu besinin vücuda sağladığı olumlu etkilerin birçoğundan sorumlu olan oldukça önemli bir bileşendir. Zerdeçalın ağırlığının %3'ü kurkuminden oluşur. Bu maddeden en iyi şekilde yararlanabilmek için çok fazla miktarlarda zerdeçal tüketmek gerekmesi ve bunun çoğu birey için mümkün olmaması nedeniyle zerdeçal özlerinden elde edilen kurkumin takviyeleri üretilir. Bu takviyeler doktora danışılarak kullanılabilir. Kurkumin, vücutta emilebilirliği düşük olan bir bileşendir. Karabiberde bolca bulunan piperin, bu bileşenin vücuttaki emilimini %2000'e kadar artırabilir. Dolayısıyla zerdeçal takviyelerinin içeriğinde genellikle piperine de yer verilerek vücuttaki kullanılabilirliği maksimuma çıkarılabilir. Ek olarak kurkumin, yağda çözünebilen bir bileşendir. Bu nedenle yemeklerle birlikte tüketilmesi, kurkuminin çözünürlüğünü ve dolayısıyla emilimini artırır.

 

Zerdeçalın içerisinde yer alan kurkumin, doğal bir ‌‌antienflamatuvardır.

 

Virüslerin tüm protein ve yağ dokusunu parçalayıcı özelliği buhunan zerdeçal; adeta vücudun deterjanıdır…

 

Böylece; hastalıkların iyileşmesini hızlandırır, kronik enflamatuvar hastalıkların tedavi sürecini kolaylaştırır. Antioksidan bileşenler içeren zerdeçal vücudu kalp ve damar hastalıklarına, kansere ve metabolik sendroma karşı korur. Mevcut hastalarda ise tedavi sürecini desteklerken akut komplikasyonların gelişim riskini azaltır, hastalığın ilerleyişini yavaşlatır. Zerdeçalın yapısında yer alan bileşenlerin beyindeki nöronların onarımını ve belirli öçülerde çoğalmasını destekleyen bir tür büyüme hormonu olan beyin kaynaklı nörotrofik faktörün (BDNF) kandaki düzeylerini artırdığı tespit edilmiştir. Bu durum zerdeçalın aynı zamanda depresyon, Alzheimer hastalığı gibi pek çok psikiyatrik ve nörolojik hastalığa karşı da koruyucu etki sağladığını gösterir. Çocuklarda zeka gelişimini destekler, hafızayı ve bilişsel fonksiyonları güçlendirir. Kalp ve damar hastalıklarına karşı korur, damar yapısını güçlendirir. Hücresel yapıların güçlendirilmesine katkıda bulunarak kanserleşmeyi önler. Bu sayede tüm kanser türlerine karşı koruyucu etki sağlar. Zerdeçalın vücuda sağladığı bir diğer olumlu etki ise artrite karşı korumasıdır. Bu etkiyi de yine ‌‌antienflamatuvar etkisi sayesinde gerçekleştirir.

 

Kronik bir hastalığı bulunan, herhangi bir sebeple düzenli olarak ilaç kullanan bireylerde bu baharatın tüketimine veya kurkumin takviyelerine başlanmadan önce mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.

 

Tabii son birkaç gurme önerisi:

 

•  Yağda yumurtaya, servis ederken bir fiske zerdeçal atın…

•  Siyah zeytine, sumak-kekik-zerdeçal karışımı; yeşil zeytine ise sadece zerdeçal ekerek lezzet katın…

•  Taze kaşer peyniri dahil, hemen her türlü peynire zerdeçal ilave edebilirsiniz…

•  Ezogelin hariç, hemen her çorbaya pişme aşamasında zerdeçal çok yakışacaktır…

•  Sosla kanat ya da tavuk schnitsell pişirirseniz, pişme ve servis aşamasında zerdeçal kullanımı çok lezzetli bir tat verecektir…

•  Portakal reçeli ile, bir çorba kaşığına bir ça kaşığı; bir kaseye  ise bir buçuk tatlı kaşığı zerdeçal ile hazırlanacak bir macun; kışın müthiş bir koruyucu ve aynı zamanda harika bir sürmelik kahvaltlık olacaktır…

•  Zerdeçalı tüm sotelerde kullanın ve lezzet farkını yaşayın…’

 

Türk ve Dünya Mutfağı üzerine; hiçbir gelir elde etmeksizin  yaptığı çok sayıda gönüllü çalışma ile başta gastronomi sektörü olmaküzere birçok kesim tarafından büyük  takdir toplayan ve aynı zamanda Dünya Şarap Lezzetçileri Birliği Üyesi konumunda da bulunan Uluslararası Mutfak Sanatçıları ve Gurmeler Birliği Türkiye Masası Yönetim Kurulu Onursal Üyesi, Dünya Yöresel Lezzetleri Tanıtma Platformu Başkanvekili, TURİZMAGAZİNİST Araştırmacılar ve Yazarlar Platformu Mütevelli Heyet Üyesi ve Türkiye Görsel Sanatlar ve Edebi Eserler Eleştirmenleri Konsorsiyumu Genel Sekreteri  Gastronomi Uzmanı Gurme Boğaç  Yüzgül’ün; gerek yayınlanmış, gerekse ödül almış diğer yazılarına ulaşmak için:

 

www.sofrakulturudergisi.com/yaziarsivi/yazarlar/..28:-sentieaeil/yuzgulbogac./adminesa//net/x/everminisator

 

 

 

 

 

SOFRA KÜLTÜRÜ DERGİSİ