Kiralık kasalarda 10 yıl boyunca dokunulmayıp zamanaşımına uğrayan altın ve diğer mücevheratlar; kamuoyunda TMSF olarak bilinen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na kaldı. Kiralık kasalardan altın, mücevharat, hisse senedi, tahvil bono çıktı. Ancak kiralık kasalardan çıkan altın ve mücevherleri TMSF muhasebe işlemini yapmadı. Bunun üzerine Sayıştay uyardı.

SAYIŞTAY’ın 2013 yılı TMSF raporunda zamanaşımına uğrayarak Fon’a intikal eden varlıklarla ilgili tespitlere yer verildi.  5411 sayılı Kanunun 62. maddesine göre hak sahibi tarafından 10 yıl boyunca aranmayan varlıklar Fon’a intikal ediyor. Önce ilana çıkılıyor eğer hak sahibi çıkmazsa Fon’a devrediliyor. Sayıştay zamanaşımından dolayı Fon’a geçen bu varlıkların muhasebeleştirilmediğini tespit etti. TMSF Muhasebe Yönergesinde bu varlıkların nasıl değerleneceği ve muhasebeleştirileceğine yönelik de bir düzenleme bulunmadığını kaydeden Sayıştay, “Fona intikal eden varlıklar Fonun aktifine alınmadığından bilanço ve gelir tablosunun gerçek durumu göstermediği değerlendirilmektedir” yorumunda bulundu. Sadece borsada işlem gören hisse senetlerinin değeri 253 bin lira olarak belirlenebildi. 2012 yılında zamanaşımına uğrayan kiralık kasalardan çıkan emanetler şöyle sıralandı:

* 630 adet çeşitli ebatlarda altın (reşat, cumhuriyet, ata, tam çeyrek vb.),

* 1.512 adet mücevherat (bilezik, kolye, yüzük, küpe, saat vb.),

* 18.577 adet hisse senedi (borsada işlem görenler dahil),

* 1.556 adet tahvil ve bono gibi menkul kıymet,

* Muhtelif adet gümüş vb. kıymetli maden ve

* Muhtelif tutarda Türk lirası ve yabancı para
TMSF yanıtında Sayıştay’ın tespitlerine prensip olarak katıldığını belirterek, buna karşılık Fon’a devredilen kıymetlerin değerleme kriterlerinin belirlenmesi ve bunların aktife alınmasına yönelik operasyonel bir takım zorluklar olduğunu dile getirdi. TMSF, Borsada işlem gören hisse senetleri dışında kalan ve devir esnasında değerleri belli olmayan varlıkların ilk aşamada “iz bedelle” Fon aktifine alınması ve değerleme çalışmalarının tamamlanmasını müteakip yapılacak satış sonrasında da satış bedeli esas alınarak kayıt düzeltmeleri ile aktif çıkış kayıtlarının tamamlanmasının uygun bir yöntem olacağının düşünüldüğü anlatıldı. Bu doğrultuda 2012 yılında zamanaşımına uğrayan ve 2013 yılında Fon’a devredilen varlıkların Fon aktifine girişi için gerekli muhasebe kayıtlarının 13 Mayıs 2014 tarihinde yapıldığı belirtildi. Ancak Sayıştay, iz bedelle kayıt tutmanın mali tabloların gerçek durumunu göstermesine engel olacağı gerekçesiyle uygun olmayacağını bildirdi.

Gayrimenkuller de karışık 

Batmış bankalar adına kayıtlı olup Fon adına devralınması ve tescili gereken 202 gayrimenkul tespit edildi. Geçen yıl ki raporda da gayrimenkullere ilişkin tespitler yapıldığını hatırlatan Sayıştay, geçen yıl tespit edilen 153 gayrimenkul için TMSF’de yapılan çalışmalar sonucunda 31’inin henüz tapu kaydının gerçekleşmediği, 122 adetinin de tescil edilmemesi gerektiğinin ortaya konulduğu belirtildi. Bunlardan bir tanesinin bankalar faaliyette iken satıldığı alıcıya devri yapılmadığı, 5 tanesi ile ilgili tapu kayıtlarında yanlışlık yapıldığı, Etibank’a ait 102’sinin elektrik direği dikildiği, trafo merkezli olduğu, 10’unun yanlış tashih olduğu, 2’sinin de Fon tarafından satıldığı belirtildi. Etibank’a ait 102 taşınmazdan 11’inin TEİAŞ’a ait olduğu, 91’i ile ilgili de TEDAŞ’tan yanıt beklendiği ifade edildi. Sayıştay bu sefer de 2013 yılı denetimlerinde tescili gereken 69 adet gayrimenkul buldu. 69 taşınmazdan 1’i satılırken, 15’inin batık bankalara ait olmadığı görüldü. Sonuçta Sayıştay 2012 yılından kalan 102 adet ve 2013 yılından kalan 53 taşınmazın muhasebe kayıtlarına alınmasını önerdi.